|
Kerkelijk jaar
Kerkelijk jaar
In veel kerken zie je deze liturgische kleden. Het kleed kan aan de kansel hangen, een stola over een gewaad van de voorganger zijn of een kleed over de avondmaalstafel. Het laatste wordt antependium genoemd. Antependium betekent letterlijk: voorhangsel.
De kleuren van de antependia sluiten aan bij de tijd van het kerkelijk jaar. De term "kerkelijk jaar" werd voor het eerst gebruikt in 1589 door de Lutherse predikant Promarius. Het was de verzamelnaam voor de vieringen en feesten in de loop van een jaar, om het heilshandelen van God, in Jezus Christus, volgens de christelijke geloofsbelijdenis te gedenken. Het kerkelijk jaar begint met de adventsperiode en eindigt met de zondag van de voleinding.
De kleden, in de kleuren van het jaar, worden gezien als een goed herkenbaar hulpmiddel bij de schriftlezing, preek en gezangen. Met de aanwezigheid van deze liturgische kleden, beseffen we sterker welke tijd van het kerkelijk jaar gevierd wordt. De afbeeldingen op het kleed zijn bedoeld om de kleurensymboliek te versterken.
Er zijn 4 kleuren: Wit, Paars, Rood, Groen.
De inkleuring van het kerkelijk jaar is als volgt:
| Advent |
Paars |
| Kerstavond t/m de zondag na epifanie(6 jan.) |
Wit |
| Zondagen na epifanie tot eerste zondag van de 40-dagen-tijd |
Groen |
| Zondagen van de 40 –dagen-tijd |
Paars |
| Witte donderdag |
Wit |
| Goede Vrijdag |
Paars of Rood |
| Paasnacht t/m de zondag na hemelvaart |
Wit |
| Pinksteren, bid-en dankstond, bevestigingen in het ambt |
Rood |
| Zondag trinitatis(drie-eenheid) |
Wit |
Wit wordt, ongeacht de tijd van het kerkelijk jaar, ook gebruikt bij doop en/of avondmaaldiensten. Paars bij rouwdiensten.
Het is best mogelijk dat u tussen kerkelijke gemeentes verschillen ziet in het gebruik van de kleuren. Het gebruik van een bepaalde kleuren is beslist geen wetmatigheid. Er kan met de kleuren "gespeeld" worden.
Een voorbeeld hiervan is de kleur op de 1e zondag na Epifanie. Als het leesrooster wordt aangehouden en de doop in de Jordaan centraal staat, dan is de wit de bijpassende kleur. Bij andere thema's is de kleur: groen.
In de voorbereidingstijd wordt op de 3e zondag ook wel de kleur roze gehanteerd om symbolisch aan te duiden dat de hoop voor ons toch weer gaat gloren. De benaming van de zondagen kunnen ook verschillend zijn.
Zo wordt vóór de vastentijd van 40 dagen (symbool voor voor 40 jaar rondzwerven in de woestijn door de Israelieten, en dat Jezus 40 dagen in de woestijn verbleef) ook wel de vóórvasten tijd gehanteerd. De 70-dagentijd als symbool van de 70-jarige ballingschap van Israel.
In het eerste geval tellen de zondagen na Epifanie door en in het laatste geval krijgen we (symbolisch) de 70ste, 60ste en 50ste dag voor Pasen.
De kleur op Goede Vrijdag kan zijn: rood (symbolisch voor het bloed), paars (symbolisch voor rouw) of zwart (diepe rouw).
|
Antependium_groen.jpg)
Antependium_groen.jpg)
Antependium_groen.jpg)